શું તમે ક્યારેય અનુભવ્યું છે કે તમારું મન સતત દોડતું રહે છે? જાણે કોઈ અદૃશ્ય શક્તિ તેને ખેંચી રહી હોય, ક્યારેય શાંતિથી બેસવા જ ન દેતી હોય? આજકાલ આપણી આસપાસ જુઓ – માનસિક તણાવ, ચિંતા, અને ઉદાસીનતા જાણે સામાન્ય બની ગયા છે. પણ શું તમે ક્યારેય ઊંડા ઉતરીને વિચાર્યું છે કે આ બધી બેચેનીનું મૂળ શું છે?
ચાલો, થોડીક ક્ષણો માટે થોભીને આપણી અંદર ડોકિયું કરીએ. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, આપણા મનના તણાવનું કારણ આપણું પોતાનું અસંતુષ્ટ મન છે. આપણું આ 'દીવાનું દિલ' ક્યારેય વર્તમાનમાં રાજી નથી રહેતું. તે હંમેશા કંઇક વધુ, કંઇક બીજું, કંઇક સારું બનવા માટે ઝંખતું રહે છે. આપણી પાસે જે છે, તે આપણને નાનું લાગે છે. આપણે જેવા છીએ, તેવા આપણને સ્વીકાર્ય નથી. અને આ અસ્વીકારની ભાવના જ આપણને બીજાઓ અને પરિસ્થિતિઓનો પણ અસ્વીકાર કરવા પ્રેરે છે.
મન હંમેશા એક આદર્શ દુનિયાના સપના જુએ છે. "જો આમ હોત તો...", "કાશ પેલું મળ્યું હોત તો...", "મારે આવું બનવું છે..." – આવા વિચારો સતત ચાલતા રહે છે. તણાવનું સાચું કારણ આ જ છે: તમે અત્યારે જેવા છો અને તમે જેવા બનવા માંગો છો – તેની વચ્ચેનું અંતર. જે નથી તેની પાછળ આપણે એટલી ઝડપથી દોડીએ છીએ કે જે છે તેનો આનંદ માણવાનું જ ભૂલી જઈએ છીએ.
મજાની (કે કદાચ દુઃખદ) વાત એ છે કે મનનું સ્વરૂપ જ દ્વંદ્વવાળું છે. તે પોતાની સાથે જ લડતું રહે છે. તમે એક નિર્ણય લો, ત્યાં જ મનનો બીજો ખૂણો કહેશે, "ના, આ બરાબર નથી." તમે તેની વાત માનો, તો પહેલો ખૂણો ફરી અશાંત થઈ જશે. આ આંતરિક યુદ્ધ આપણી કેટલી બધી માનસિક ઊર્જા ખાઈ જાય છે! (મને ખાતરી છે, તમે પણ ક્યારેક અનુભવ્યું હશે કે દિવસના અંતે કંઇ ખાસ કર્યા વગર પણ કેટલા થાકી ગયા છો – આ એ જ ઊર્જા છે જે આંતરિક સંઘર્ષમાં વપરાઈ ગઈ!)
તો પછી શાંતિ ક્યાં છે? રસ્તો શું છે?
જવાબ કદાચ આપણી ધારણા કરતાં વધુ સરળ છે: સ્વીકાર. સૌથી પહેલા, પોતાની જાતને સ્વીકારો. તમે જેવા છો, બસ તેવા જ – તમારી ખૂબીઓ અને ખામીઓ સાથે, તમારી સફળતાઓ અને નિષ્ફળતાઓ સાથે. જ્યારે તમે તમારી જાતને સંપૂર્ણપણે સ્વીકારી લો છો, ત્યારે જાદુ થાય છે. અચાનક, તમને બીજાઓને પણ તેઓ જેવા છે તેવા સ્વીકારવાનું સરળ લાગવા માંડે છે.
આ સ્વીકાર ભાવ તમારી અમૂલ્ય માનસિક ઊર્જાને બચાવે છે. જે ઊર્જા પહેલાં ફરિયાદ કરવામાં, સરખામણી કરવામાં, અને અસંતોષમાં વેડફાઈ જતી હતી, તે હવે મુક્ત થાય છે. અને આ મુક્ત થયેલી ઊર્જાનો ઉપયોગ તમે તમારા જીવનને ખરેખર સુધારવા, રચનાત્મક કાર્યો કરવા અને સાચો આનંદ મેળવવા માટે કરી શકો છો.
જ્યારે આપણે આપણી જાત સાથે લડવાનું બંધ કરીએ છીએ, ત્યારે જ આ 'દીવાનું દિલ' ખરા અર્થમાં શાંત અને પ્રસન્ન બની શકે છે. તે દીવાનું રહેશે, ઉત્સાહી રહેશે, પણ બેચેન નહીં રહે.
ચાલો, આજે આપણે એક નાનો સંકલ્પ કરીએ? ચાલો, આપણી જાતને થોડી વધુ માયાથી, થોડા વધુ સ્વીકારથી જોવાનો પ્રયાસ કરીએ. કારણ કે સાચી શાંતિ બહાર ક્યાંય નથી, તે આપણી અંદર જ, આપણા સ્વીકાર ભાવમાં છુપાયેલી છે.
તમારું શું માનવું છે? શું તમે આ સ્વીકારના માર્ગ પર ચાલવા તૈયાર છો?
ટિપ્પણીઓ
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો